Ametyst, akwamaryn, lapis lazuli, peridot, turmalin, turkus: Mieszając kamienie szlachetne z kamieniami półszlachetnymi, jubilerzy mogą stworzyć kalejdoskopową gamę kolorów.
Chociaż produkcja biżuterii z kamieni innych niż diamenty, szmaragdy, rubiny i szafiry były postrzegane jako przestępstwo podobne do zdrady przez cały XX wiek, w XXI wieku granice między różnymi gatunkami i kategoriami kamieni są mniej święte.
Ametyst, akwamaryn, cytryn, morganit, rubelit, tanzanit i turmalin, dawniej klasyfikowane jako „kamienie półszlachetne”, są obecnie szeroko stosowane w najbardziej prestiżowych kolekcjach prezentowanych przez najbardziej znane domy jubilerskie.
Poza obejściem trudności w pozyskaniu kamieni, oraz ich zawrotnych cen, do których należą rubiny i szafiry birmańskie oraz niektóre kolumbijskie szmaragdy, jubilerzy są również w stanie poszerzyć swoją paletę kolorów i oprawiać bardzo duże kamienie o masie ponad 30 karatów, czyli rozmiar praktycznie niemożliwy do znalezienia wśród drogocennych czerwonych, niebieskich i zielonych kamieni szlachetnych.
Podobnie, użycie półszlachetnych kamieni, określanych jako „ozdobne”, takich jak chalcedon, chryzopraz, lapis lazuli, onyks i turkus, a także charakterystyczna cecha klejnotów z lat 30. i 70. XX wieku, powróciło do mody w podstawowych liniach biżuterii największych nazwisk w branży, a także w niektórych wspaniałych projektach, zwłaszcza Cartier i Boucheron.
AMETYST
Do czasu odkrycia dużych złóż na początku XX wieku ametyst był traktowany na równi z diamentem, szmaragdem, rubinem i szafirem. Choć stracił swój status, zachował swoje zalety, z których nie najmniejszą jest jego rzekoma zdolność do ochrony noszącego go przed zatruciem. Noszony w pierścieniach biskupów i osadzany w krucyfiksach w czasach inkwizycji, ulubiony kamień szlachetny Bachusa pochodzi obecnie głównie z Brazylii. Najwspanialszy ametyst nie jest ani w kolorze fioletoworóżowym, ani bakłażanowym, ale w barwie czystej, intensywnie fioletowej. Warto również wiedzieć, że praktycznie wszystkie żółte cytryny sprzedawane na rynku są w rzeczywistości poddanymi obróbce cieplnej brazylijskimi ametystami.
AKWAMARYN
Od łacińskiego słowa „woda morska”. Akwamaryn, podobnie jak szmaragd, należy do rodziny beryli. Uważany za szczęśliwy kamień żeglarzy i kochanków, ten niebieskozielony kamień był osadzany na „pierścionkach obietnicy” w XIX i XX wieku, wręczanych przez zalotników przyszłym pannom młodym przed pierścionkiem zaręczynowym. Najbardziej pożądany jest akwamaryn Santa Maria z Brazylii, o głębokim i intensywnym błękicie.
OPAL
Niewiele kamieni jest tak owianych przesądami jak opal. Wiadomo, że górnicy wydobywający opale w Australii i oprawiający kamienie szlachetne na całym świecie go nienawidzą, ponieważ tłucze się jak szkło, stąd jego reputacja kamienia przynoszącego nieszczęście. Podczas gdy cesarzowa Eugenia zakazała go na dworze Napoleona III właśnie z tego powodu, królowa Wiktoria zbierała opale i dawała je swoim wnukom, aby odpędzić pecha. Ponieważ wierzono, że czyni ludzi niewidzialnymi, opal był również znany jako kamień złodziei. Czarny opal pochodzi z Australii i jest pożądany ze względu na swoją niebieskawą opalizację. Opal arlekinowy jest ceniony za swoją nieskończoną różnorodność kolorów. Biały opal wydobywa się w Etiopii, a opal ognisty w Meksyku. Ten niezwykle wrażliwy kamień nie toleruje ekstremalnych wahań temperatury ani kontaktu z kosmetykami, mydłem lub tłuszczem.
PERIDOT
Znany w średniowieczu jako szmaragd krzyżowców, ponieważ znajdowano go tylko w pobliżu Morza Czerwonego, w złożu wydobywanym przez egipskich niewolników, ten piękny anyżowo-zielony kamień szlachetny pochodzi obecnie głównie z Arizony w Stanach Zjednoczonych. Peridot o jaskrawozielonym kolorze, którego rzadko można pomylić ze szmaragdem, jest jednak kruchy i trudny do osadzenia, więc należy obchodzić się z nim ostrożnie.
SPINEL
Przez stulecia czerwony spinel mylono z rubinem. Kamienie zdobiące insygnia Ludwika XV Złotego Runa w Luwrze, Rubin Czarnego Księcia i Rubin Timura w brytyjskich klejnotach koronnych, to w rzeczywistości czerwone spinele. Spinel, występujący w odcieniach od czarnego do niebieskiego, od różowego do fioletowego, jest obecnie bardzo poszukiwany, a jego ceny gwałtownie wzrosły. Szlachetne spinele mają czysty kolor i lśniący blask. Wspaniałej jakości spinele można znaleźć w Afryce i Birmie.
TANZANIT
Firma Tiffany przedstawiła tanzanit szerokiej publiczności w latach 60. XX wieku. Pochodzący z okolic góry Kilimandżaro w Tanzanii, ten niebieski kamień o fioletowych odcieniach został podobno odkryty przez wojowników Masajów po gwałtownym pożarze buszu: pierwotnie brązowy kamień staje się niebieski po podgrzaniu do ponad 500 stopni. Bardzo popularny w krajach anglojęzycznych, ma kolor, który francuscy jubilerzy i klienci czasami uważają za zbyt krzykliwy.
TOPAZ
Kamień, który kiedyś miał utrzymywać właściciela na „ścieżce cnoty”, od tamtej pory był poddawany wszelkim formom złego traktowania. Obecnie topaz jest jednym z najbardziej manipulowanych i modyfikowanych kamieni na rynku. Naświetlanie zmienia go z białego na niebieski, co widać w słynnym londyńskim odcieniu błękitu. Promieniowanie lub ekstremalne ciepło zmienia żółte kamienie na różowe, podczas gdy matowe brązowe kamienie stają się jaskrawo czerwone. Tylko topaz cesarski z kopalni regionu Ouro Preto w Brazylii jest chroniony przed tymi inwazyjnymi technikami chirurgii plastycznej: Jego złoty miodowy kolor z nutą różu może być urzekająco piękny.
TURMALIN
Zielony, niebieski, żółty, turkusowy — ten kamień szlachetny z Brazylii i Sri Lanki występuje w szerokim spektrum, a jego kryształy są często dwukolorowe, takie jak turmalin arbuzowy, z mieszanymi czerwonymi i zielonymi tonami. Gdy jest całkowicie czerwony lub różowy, jest znany jako rubellit i jest wysoko ceniony przez jubilerów, którzy często używają go zamiast rubinu. Turmalin Paraiba, również bardzo poszukiwany, jest intensywnie lagunowym błękitem. Turmalin należy oglądać w świetle dziennym, ponieważ sztuczne światło wzmacnia jego czerwone i zielone odcienie.