Paryż, miasto pereł: wystawa Van Cleef & Arpels.

5 marca 2025, Kinga Rasmussen

Wystawa Van Cleef & Arpels, która eksploruje złoty wiek handlu perłami między Paryżem a Dubajem, od 1860 do 1930 roku, otwarta będzie do czerwca 2025 roku.

Paryż, druga połowa XIX wieku. Historyczny okres wielkich rewolucji społecznych, które w Ville Lumière [Miasto Światła] zaowocowały również nowym układem topograficznym opracowanym przez prefekta Georges’a Eugène’a Haussmanna [francuski urbanista, twórca planu urbanistycznej przebudowy Paryża].

W szczególności tereny między 8. a 19. dzielnicą Paryża przeszły imponującą przebudowę, tworząc dwie z najbardziej reprezentacyjnych, nawet dzisiaj, alei w stolicy Francji: Boulevard Haussmann i Rue La Fayette. Pierwsza, o długości 2,5 km, i druga, o długości prawie 3 km, to nadal najważniejsze miejsca dla robiących zakupy, dziedzictwo tego, co działo się już wtedy, zwłaszcza wzdłuż ulicy Rue La Fayette.

Z jakiegoś powodu na tej prostej, długiej na trzy tysiące metrów Rue La Fayette, w krótkim czasie wyrosło ponad 300 sprzedawców pereł, co z kolei zapoczątkowało narodziny wielu prestiżowych domów jubilerskich – z których niektóre istnieją do dziś – skupionych wokół Place Vendôme i jego okolic.

Niezwykłe zjawisko, delikatnie mówiąc, które wzbudziło ciekawość Oliviera Segury, gemmologa i dyrektora L’École Asia-Pacific, School of Jewelry Arts [Szkoła Sztuki Jubilerskiej], a także twórcy kursów i wystaw poświęconych perłom, w tym „Pearl Merchants, A Rediscovered Saga between the Gulf and France at the Dawn of the 20th Century” [„Handlarze pereł, odkryta na nowo saga między Zatoką Perską a Francją u zarania XX wieku”], która odbyła się w Dubaju w 2019 roku.

Stąd pomysł stworzenia nowej, dużej wystawy, aby uczcić ten historyczny moment między rokiem 1860 a 1930, kiedy to Paryż stał się sercem światowego handlu tymi cennymi naturalnymi klejnotami, ustanawiając bezpośrednie i preferencyjne połączenie z tak zwanym „perłowym wybrzeżem”.

Jak pokazują księgi rachunkowe, telegramy, fotografie i wszelkiego rodzaju dokumenty archiwalne – wystawione do 1 czerwca 2025 roku w nowej siedzibie L’École [Szkoła] by Van Cleef & Arpels na Grands Boulevards, zaledwie kilka kroków od Rue La Fayette – Dubaj i obszar Zatoki Perskiej były w rzeczywistości najważniejszymi ośrodkami gromadzenia tych biominerałów. Stamtąd do Francji wypływały konwoje tysięcy śnieżnobiałych pereł, które miały stać się głównymi elementami wspaniałych kreacji wykonanych przez największych jubilerów tamtych czasów.

Były to dziesięciolecia, w których dzięki tym szlakom zbudowano ogromne fortuny, chociaż ruina finansowa nadeszła równie szybko, gdy Dubaj został dotknięty, najpierw w 1908 roku, „wielką burzą”, która uderzyła w setki łodzi zbierających perły, a później, w 1929 roku, finansowym tsunami spowodowanym przez Wielki Kryzys, który gwałtownie ograniczył eksport.

Sytuację dodatkowo pogorszyła „technologiczna” innowacja, która miała zmienić biznes na zawsze: hodowla pereł. Ponad sto lat po tych wydarzeniach można powiedzieć, że perły były w centrum niezwykłej artystycznej, komercyjnej, a nawet, przedtem, ludzkiej przygody, która w pewnym sensie zmieniła również oblicze dwóch głównych zaangażowanych miast – Paryża i Dubaju – zwłaszcza tego drugiego, który musiał czekać kilka dekad, aby odrodzić się i zacząć odgrywać międzynarodową rolę po odkryciu ropy naftowej.

Trasa wystawy „Paryż, miasto pereł” jest podzielona na sześć różnych sekcji, które odtwarzają te dekady etapami, na osi czasu, która biegnie równolegle do zmian ekonomicznych, stylu i kostiumów, doskonale zilustrowanych przez około sto eksponatów z prestiżowych kolekcji: Musée des Arts Décoratifs de Paris, Petit Palais – Musée des Beaux-Arts de Paris, historycznych kolekcji Maisons Van Cleef & Arpels, Cartier and Fred oraz Albion Art.

Przyjemność płynąca z wizyty na wystawie wynika nie tylko z wyjątkowego charakteru unikatowych dzieł, które zaznaczyły historię haute joaillerie [ekskluzywna biżuteria], ale także z oryginalnego podejścia sensorycznego, które pobudza wzrok, słuch i dotyk zwiedzających.

L’École des Arts Joailliers – Benjamin Chelly. Broszka gladiator, 1956, z żółtego złota ze szmaragdami, rubinami, perłą barokową, perłami i diamentami. Kolekcja Van Cleef & Arpels.

Broszka z pereł, diamentów i platyny autorstwa Henri Vever, około 1925 roku. Kolekcja prywatna. © L’École des Arts Joailliers – Benjamin Chelly.

Przeczytaj również

  • Diament a cyrkonia sześcienna

  • Nadzwyczajne kolekcje klejnotów cz. 2

  • Nadzwyczajne kolekcje klejnotów cz. 1

Instagram